عسل طبیعی و دنیایی از شگفتی 10 هزار ساله!

عسل طبیعی

عسل طبیعی یک ماده شیرین و کاملا غلیظ است که توسط زنبورهای عسل از شهد گل گیاهان تهیه شده و تغییر شکل داده و بعد از آن داخل سلول های مومی کندو نگهداری می شود.

در واقع عسل مخلوطی از قند و ترکیبات دیگر است، از لحاظ کربئوهیدرات باید استدلال کرد که عسل عمدتا از فروکتوز و گلوکزاست، این باعث می شود.

شبیه به شربت اینورت باشد، اگر بخواهیم دقیق تر بگوییم تقریبا48 درصد فروکتوز،47 درصد گلوکز و 5 درصد ساکارز استباقی کربوهیدارت موجود در عسل عبارت اند ازک مالتوز،پروپلین و سایر کربوهیدارت پیچیده

انواع عسل طبیعی هم مانند تمام شیرین کننده های مغذی،عمدتا قند است و تنها شامل مقداری ویتامین و مواد معدنی است.

این ماده شیرین خوراکی همچنین حاوی ترکیبات مختلفی که محققین معتقدند در نقش آنتی اکسیدان ظاهر می شوندT که کیرییسن،پینوبانکسین، ویتامین c از مهم ترین آن ها هستند. که با توجه به نوع عسل مقدار آن ها متفاوت است. در این مقاله چیکاد به صورت مفصل به آن می‌پردازیم

عسل طبیعی چگونه درست می شود.

زنبور عسل یک عضوی دارد به نام چینه دان که این چینه دان یک کارخانه شیمیایی کوچک است که شهد در آن جمع آوری می شود. و در همین کارخانه کوچک یک سری عملیات خاص انجام می شود.

برای مثال مقدار زیادی از ساکاروز شهد عسلی به قندهای ساده تر گلوکز تغییر داده می شود و شهد عسلی به عسل تبدیل می کند.

زنبورهای عسل در فصل بهار هنگامی که همه گلها شکوفه داده اند شهد آنها را جمع آوری می کنند. آنها با استفاده از زبان دراز و خرطوم مانندشان گرده گلها را بیرون کشیده و آن را در شکم خود ذخیره می کنند سپس آن را به کندو حمل می کنند.

در هنگام حمل به کندو گرده در حدود نیم ساعت در داخل شکم می ماند و با انواع آنزیمها و پروتئینهای موجود در داخل شکم زنبور ترکیب شده و به عسل تبدیل می شود. بعد از آن زنبورها عسل را داخل شانه های شش ضلعی موم اندود شده شان می ریزند و این کار را تا زمانی که شانه ها پر از عسل می شوند ادامه می دهند.

برای آماده کردن عسل برای ذخیره طولانی مدت، زنبورها بالهایشان را بهم می زنند تا آب آن تبخیر شده و عسل غلیظ تر شود( گرده دارای 80 درصد آب و عسل دارای 18-14 درصد آب می باشد).

بعد از انجام این کار زنبورها روی شانه را با موم می پوشانند و به سراغ شانه بعدی می روند. پس در واقع عسلی که ما می خوریم شهد انواع گلهاست که زنبورها آن را خورده و سپس قی کرده اند آب آن تبخیر شده و خواص آن افزایش پیدا کرده است.

لازم به ذکر است زنبورهای در فصل زمستان برای ادامه حیات خود می بایست از عسلی که تولید کرده اند برای مصرف استفاده کنند که این باعث می شود نبورداران مقداری از عسل را در کندو نگه دارند و از برداشت آن خود داری کنند.

عسل طبیعی در عهد باستان

عسل به عنوان یکی از قوی ترین محصولات موجود در زمین در زندگی انسان ها نقش تاریخی دارد و قرن هاست که توسط انسان ها مصرف می شود.

انسان ها از دیرباز از عسل برای مصارف دارویی و خوراکی استفاده کرده اند ب همین خاطر عسل در بعدهای مختلف اجتماعی، روحانی و اقتصادی ملل مختلف نقش آفرینی کرده است.

برای مثال حکایت های به جا مانده در پرستشگاه ها و آرمگاه های مصر باستان حاکی از آن است که این ملت برای مصارف دارویی از عسل استفاده می کردند و با ترکیب کردن عسل،جو و گندم ماده ای درست می کردند که جایگزین مناسب الکل بود.

یونانیان هم تصور می کردند خدایان چون خوراک بهشتی می خورند فنا ناپذیر و ابدی گشته اند، آن ها ایمان داشتند عسل یکی از بهترین اجزای مهم این خوراک بهشتی است.

در ایران خودمان هم شواهد نشان می دهد ابوعلی سینا 1000 سال پیش در کتاب قانون نسخه های درمانی زیادی بر پایه عسل و موم تجویز کرده است.

همچنین به دلیل اهمیت عسل در اسلام و مباحث دینی -فرهنگی سهم بالایی در سبد خانوار ایرانی ایفا می کند؛ مالعات نشان می دهد در حال حاضر ایرانیان به نسبت نرم جهانی مصرف عسل بالایی دارند.

مصارف عسل طبیعی

عسل طبیعی برای مصارف و موارد متعددی مصرف می شود. و بسته به نوع نیاز مصرف کننده؛ از انعطاف پذیری لازم برخوردار است اما به صورت کلی موارد زیر بیشترین مصارف عسل طبیعی در در بین ملل مختلف به خود اختصاص داده است.

مصارف خوراکی

یکی از پر طرفدار ترین مواردی موجب مصرف عسل شده است  همین مورد است؛ از عسل به عنوان صبحانه و میان وعده مغذی یاد می شودف در تهیه معجون ها و شربت ها مختلف استفاده می شود.

به عنوان شیرین کننده قوی استفاده می شود  و مهم تر از هم یکی از پر کاربرد ترین موادی است که در صنایع غذایی مورد استفاده قرار گرفته است. تهیه مربا، مارمالاد،بستنی و… از مهم ترین کاربردهای عسل در صنایع غذایی است.

مصارف دارویی

از دیرباز عسل به عنوان یکی از قوی ترین و خوشمزه ترین داروها شناخته شده و توسط اطبای سنتی و حتی مدرن تجویز شده است؛ عسل طبیعی در درمان بیماری های مختلفی مانند سرطان؛رفالکس معده؛سینوزیت،بیماری های قلبی و… تاثیر بالایی دارد. در تایید این بحث همین بس که بقراط پدر پزشکی و و بنیانگذار طب یونان 2500 سال پیش در مورد عسل چنین گفته:

هر دارویی از مواد غذایی درست می شود و متعاقب آن هر غذایی نیز جانشین دارو می گردد؛ عسل پاسخگوی این دو شرط است.

عسل به عنوان هدیه

یکی از مصارف جانبی و ارزشمندی که عسل می تواند داشته باشد این است که از عسل به عنوان هدیه استفاده شود.

عسل طبیعی به دلیل ارزش مادی و معنوی که دارد، گزینه مناسبی برای هدیه است. ب همین خاطر کسانی که می خواهند هدیه متفاوت و متمایزی ارائه دهند معمولا از عسل استفاده می کنند.

همچنین امروزه سازمان و کسب وکار های متعدد برای  توسعه ارتباطات و روابط خود اقدام به اهدای هدیه سازمانی می کنند یه همین خاطر استفاده از عسل به عنوان هدیه بین فردی و سازمانی هم یکی مصارف مرسوم و معمول آن است .

بزرگان در مورد عسل چه می گویند؟

بزرگان جهان در مورد عسل به تفصیل سخن گفته اند که خلاصه ان را اینجا می آوریم.

عسل در ادبیات پزشکی؛ دینی و اجتماعی جایگاه ارزنده و مقبولی دارد؛ به طوری که بزرگان حوزه های مختلف لب به ثنای عسل گشوده اند؛ این تعریف و تمجید ها نشان می دهد که این ماده شفا بخش جایگاهی ارزشمند و حیاتی در زندگی بشر دارد. که در ادامه چندین مورد آن را می توانید مطالعه کنید.

حضرت مسیح در این مورد می فرماید: عسل غذایی آسمانی و مقدس است و شفای هردردی را می توان در ان پیدا کرد، به همین خاطر قبل از آن که عسل غذای مقوی و کامل باشد یک شفا دهنده بی منت است.

زرتشت هم اولین ماده غذایی و درمانی که به زردتشتیان توصیه کرده برای مداوی امراض و ضعف جنسی به آن متمسک شوند عسل است.

هومر متفکر یونانی در سرودهای خود به اهمیت آن اشاره کرده و حتی قوانینی برای پرورش عسل و استفاده از آن ذکر کرده است.

فیثاغورس هم در آثار پژشکی خود به اهمیت عسل و قدرت شفا بخشی آن اشاره کرده؛ گزارشات حاکی از آن است که گیاهان و عسل طبیعی جزو لاینفک سبد غذایی فیثاغورس و نزدیکان وی بوده است.

قران کتاب مقدس مسلمانان هم به صراحت می گوید: خوردن عسل برای مردم شفای دردهاست و پیامبراکرم هم در تایید این آیه قران می فرماید: هیچ مریضی، به مانند نوشیدن عسل شفا پیدا نمی کند.

چرا مصرف عسل طبیعی 

جواب ساده این سوال این است که چون می خواهیم زنده بمانیم و سالم زندگی کنیم، شاید برایتان مهم نباشد ولی باید بدانید بنا بر گزارشات وزارت کشاورزی روسیه سال 2035 نسل زنبورهای عسل به خاطر تغییرات زیست محیطی، استفاده از سموم شیمایی توسط اسنان ها؛ افزودنی های غیر مجاز در غذای زنبورها و…منقرض می شود.

ما انسان ها به خاطر رفتارهای حریصانه در حال نابودی زنبورهای جهان هستیم این مسئله تهدید جدی برای حیات انسان است.

موریس مترلینک در مورد عسل و زنبورهای عسل می گوید: همین امروز اگر زنبورهای عسل از بین بروند هزاران نوع گیاه از بین خواهند رفت و از کجا معلوم تمدن از بین نرود.

همانطورکه در مقاله کاربرد عسل در صنایع غذایی اشاره شد به صورت مستقیم و غیر و مستقیم عسل و فراورده های عسل برای درست شدن 2500 نوع ماده  غذایی ایفای نقش می کنند و اگر روزی از بین بروند  قفسه های فروشگاه خالی می شوند.

از سوی دیگر عسل ششمین ماده  غذایی پر تقلب دنیاست گزارش ها حاکی از آن است که حجم تولید عسل تقلبی بالاست و مصرف آن برای سلامتی به شدت خطرناک است.

شاید بد نباشد بدانید که تنها در 5 فقره مقامات قضایی و بهداشتی توانسته اند 47 تن عسل تقلبی کشف و ضبط کرده اند.  این مسئله باعث تلخم کامی بازار عسل شده و انگیزه زنبورداران متعهد را برای تولید عسل طبیعی خراب کرده است. به همین خاطر تشخیص و پیدا کردن عسل طبیعی در بازار سخت شده است.

به همین خاطر استفاده از عسل طبیعی علاوه بر تضمین سلامت مصرف کننده و برخورداری از مزایای آن به حفظ محیت محیط زیست و حمایت از زنبورداران کمک می کند.

انواع عسل طبیعی

زنبورها از شیره گلها و گیاهان اطراف کندو برای ساخت عسل استفاده می کنند. با توجه به این نکته، بسته به گیاهان منطقه اطراف کندو عسل می تواند خواص و ویژگی های به خصوصی پیدا کند از سوی دیگر متناسب با نوع رویکرد دسته بندی عسل می تواند متفاوت باشد.

بیشتر بخوانید: جدا کردن موم از عسل

برای مثال دسته بندی اگر مبتنی بر فصل باشد ما دو نوع عسل داریم عسل بهاره یا پاییزه اما اگر متناسب با منبع شهد گل باشد به دو نوع تک گل و چند گل تقسیم می شوند اما در حالت عمومی بستگی با توجه به گلی که زنبور از آن شهد چیده نوع عسل را تشخیص داد. در حدول زیر می توانید انواع عسل را مشاهد کنید. در آینده به صورت مجزا به آن انواع عسل می پردازیم.

هر کدام از این نوع عسل ها بسته به نوع گیاه درصد ساکاروز متفاوتی دارند و از لحاظ دارویی هم خواص آن ها می تواند متفاوت باشد.

فرآورده های عسل طبیعی

عده ای معتقد هستند عسل طبیعی کم ترین محصولی است که توسط زنبور عسل تولید می شود و سایر فرآورده های آن به مراتب مفید تر و سودمندتر از عسل طبیعی هستند

ژل رویال؛گرده گل، بره موم، موم و نیش زنبورعسل از مهم ترین فراورده های هستند که به خودی خود محصولی کامل و ارزشمند هستند.

این محصولات هرکدام به تنهایی دارای خواص و مزایای ویژه ای هستند که برای بیماران؛ ورزشکاران و … می تواند انتخابی مناسب و ارزشمند باشد.

هر کدام این فرآورده ها با توجه به نوع ترکیبات و ویژگی هایی که دارند شرایط نگه داری و تولید آن ها متفاوت است برای مثال ژل رویال باید در دمای یخچال و در مجاورت یخ بسته بندی و ارسال گردد.

علائم طبیعی بودن عسل

تشخیص طبیعی بودن عسل یکی از سخت ترین کارهایی است که نیاز به دقت  فراوانی دارد این مسئله باعث شده تقلب کردن در عسل راحت و تولید عسل تقلبی راحت باشد.

به همین خاطر تشخیص عسل طبیعی سخت و نیازمند تجربه و دانش عملی است ولی بنا به دیدگاه متخصصین مهم ترین و متقن ترین راه اثبات طبیعی بودن عسل به وسیله آزمایشگاه های مورد تایید تست عسل است و بهتر است که مشتری دسترسی مستقیمی به برگه  آزمایش داشته باشد.

به همین خاطر در مازولند همراه محصول برگه آزمایش محصول را ارسال می کنیم .علاوه بر این مورد خرید مستقیم و بدون واسط از زنبوردار، اخد مشاوره حرفه ای قبل از خرید عسل؛ نوع بسته بندی هم می تواند کمک کند

همچنین روش ها و تکنیک های متعدد زیادی وجود دارد که می توانید با آگاهی از آن ها از خرید خود اطمینان حاصل کنید. در واقع راهنمای جامع تشخیص عسل خالص به همین منظور تهیه شده است.

تفاوت عسل ارگانیک و طبیعی

اُرگانیک اصطلاحی است که برای توصیف روش پرورش یا تولید محصول بکار برده میشود. عسل طبیعی می تواند براساس آئین نامه ی وزارت کشاورزی، هم اُرگانیک و هم غیر ارگانیک محسوب شود.در عسل ارگانیک موارد زیر رعایت شده است

اولا این که در خاک و محیطی تولید شده که فاقد هرگونه مواد شیمایی بوده و حتی خاک آن نیز عاری از سموم شیمیایی بوده است.

دوما برای تقویت و تولید بیشتر از شربت های تقویتی؛آفت کش ها و موارد شیشمایی استفاده نشده،یعنی در آن  اصلاح  و تصرفی صورت نگرفته است.

سوما محل نگهداری زنبورها باید در کوهستان باشد و یا جایی باشد که به دور از سمپاشی و مزارع بوده و عسل تولیدی فاقد هر نوع مکمل و سم باشد.

اصولا فاصله قانونی 5 کیلومتر است یعنی زنبورستان باید این حد فاصله را از باغ ها و دشت هایی که امکان سمپاشی وجود دارد را رعایت کند

این موارد و موارد متعدد دیگر از خصیصه ها و ویژگی های عسل ارگانیک است در هنگی بی تلاش می شود عسل های زنبورداران به ویژگی ها و استاندارهای عسل ارگانیک نزدیک باشند.

قیمت عسل طبیعی

یکی از مهم ترین شاخصه ها و علائم عسل طبیعی قیمت آن در واقع سیگنال مهمی است که می تواند کیفیت عسل را در  نگاه اول مورد ارزیابی قرار دهد.

قیمت عسل طبیعی در ایران تابع عوامل و موارد متعددی است اما اگر بخواهیم به صورت کلی قیمت عسل طبیعی را مورد ارزیابی قرار دهیم باید بدانیم که مواردی مانند حجم تولید عسل توسط زنبوردار، درجه کیفی عسل، هزینه آزمایشگاه، بسته بندی و امکانات جانبی (مانند قاشق عسل خوری) و… در قیمت نهایی عسل تاثیر گذار است.

به بیان دیگر هرچقدر زنبوردار به کیفیت عسل اهمیت دهد، در کار خود صداقت داشته باشد و ازمواد تشویقی برای تولید عسل استفاده نکند طبیعتا حجم تولید کمتری دارد ولی کیفیت آن بسیار بالا است از سوی دیگر قرار دادن محصول در بسته بندی شیشه ای و قاشق عسل خوری چوبی به دلیل موارد بهداشتی نیز بر روی قیمت عسل تاثیر گذارا است.

سخن نهایی

عسل طبیعی یکی از بهترین نعمت های الهی است که از دوران باستان تا کنون مورد توجه مردم بوده در این مقاله تلاش شده از به صورت جامع به نکات اساسی و پیرامون عسل طبیعی پرداخته شود.

در نظر داریم به صورت تخصصی تر به هر کدام از این بخش ها بپردازیم اگر بازهم در این رابطه سوال یا دغدغه ای دارید در کامنت از ما بپرسید تا ما برای آن جواب مناسبی پیدا کنیم.