زندگینامه مریم میرزاخانی 

مریم میرزاخانی نابغه ریاضی ایرانی‌تبار و از زنان موفقی است که متأسفانه برای همیشه از وجود نازنین او، بی‌بهره شدیم.

استاد مریم میرزاخانی ریاضیدان فوق‌العاده بااستعداد و جوانی بود که در سال ۲۰۱۴ با دریافت جایزه فیلدز ریاضیات در کانون توجهات قرار گرفت و به‌عنوان یک نابغه از او تجلیل و ستایش شد.

این نابغه‌ی ایرانی که نامش در فهرست دانشمندان بزرگ ریاضی دنیا به چشم می‌خورد، اولین زنی بود که از ابتدای اهدای جایزه فیلدز و قدمت ۷۸ ساله‌ی آن، به این مدال دست یافت این جایزه که ازنظر ارزشی با جایزه نوبل برابری می‌کند، او را به‌عنوان نخستین زن نخبه ریاضی در قلب و یاد دوست دارانش ماندگار کرد.

به معنای واقعی مریم میرزاخانی افتخارات زیادی برای جهان و مخصوصاً جامعه ریاضیات کسب کرد و به الگویی برای تمام زنان دنیا و مخصوصاً زنان ایرانی تبدیل شد. زنی که امروز تاریخ تولدش، روز جهانی زن در ریاضیات نام‌گذاری شد.

در این مقاله چیکاد نگاهی به زندگینامه مریم میرزاخانی می‌اندازیم و امیدواریم با خواندن این مقاله و شناختن او راهش را ادامه دهید.

معرفی مریم میرزاخانی

زندگینامه مریم میرزا خانی

خانم مریم میرزاخانی در ۳ مه ۱۹۷۷ میلادی برابر با ۲۲ اردیبهشت ۱۳۵۶ شمسی در شهر تهران دیده به جهان گشود، پدرش احمد میرزاخانی اهل طالقان و دارای مدرک مهندسی برق و رئیس هیئت‌مدیره مجتمع آموزشی نیکوکاری رعد بود.

مریم بعد از اتمام تحصیلات ابتدایی با شرکت در آزمون ورودی مدارس سمپاد (سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان‌) وارد دوره دبیرستان فرزانگان تهران شد.

در این دوران مریم موفق به کسب رتبه اول المپیاد ریاضی در کشور شد و این آغازی برای کسب پله‌های موفقیت او شد.

در سال ۱۹۹۴ در المپیاد ریاضی هنگ‌کنگ بااقتدار از نمره ۴۲، نمره ۴۱ گرفت و هوش ریاضی خود را به رخ رقیبان کشید. همچنین میرزاخانی در المپیاد جهانی ریاضی کانادا با نمرهٔ کامل، رتبهٔ اول طلای جهانی را به دست آورد.

مریم میرزاخانی نخستین دختر ایرانی بود که در المپیاد ریاضی ایران مدال طلا گرفت و به تیم المپیاد ریاضی ایران راه یافت.

او همچنین نخستین دانش‌آموز ایرانی بود که دو سال پی‌درپی مدال طلا گرفت. درواقع در زندگینامه مریم، تلاش، موفقیت و برنده شدن به یک اتفاق رایج تبدیل شده بود.

مریم میرزاخانی ریاضی دان ایرانی

مریم در یک سخنرانی به یکی از خبرنگاران گفت: «شما باید کمی انرژی و تلاش صرف کنید تا زیبایی ریاضیات را ببینید.»

مهاجرت مریم میرزاخانی

در سال ۱۳۷۶ یک حادثه‌ی تلخ برای مریم اتفاق افتاد و باعث شد که زمینه مهاجرت او فراهم شود. طبق گفته خودش در سال ۱۳۷۶ نخستین سمینار دانشجویی ریاضی در دانشگاه چمران برگزار شد که ۲۹ نفر از دانشجویان دانشکده ریاضی دانشگاه صنعتی شریف هم در این سمینار شرکت کردند و موفق به کسب مقام اول شدند.

بعد از پایان سمینار، اتوبوس حامل دانشجویانِ شرکت‌کننده اهواز را به مقصد تهران ترک کرد ولی متأسفانه در محور پل‌دختر از جاده خارج شد و از ارتفاع ۶ متری سقوط کرد و شش دانشجوی ریاضی دانشگاه شریف که اغلب از برگزیدگان المپیادهای ریاضی ملی و بین‌المللی بودند، جان باختند.

مریم میرزاخانی ازجمله بازماندگانِ این سانحه بود. به گفته رسانه‌های غیررسمی، پس‌ازاین حادثه پدر مریم تصمیم جدی گرفت تا مریم برای ادامه تحصیل به خارج برود.

تحصیلات دانشگاهی مریم

مریم میرزاخانی در سال ۱۳۹۹ مدرک لیسانس ریاضی را از دانشگاه صنعتی شریف تهران گرفت. او به‌قصد گرفتن مدرک دکترا به ایالات‌متحده سفر کرد و دکترای خود را در سال ۲۰۰۴ از دانشگاه هاروارد در کمبریج، ماساچوست، تحت نظارت کورتیس مک مولن گرفت.

پایان‌نامه او در سال ۲۰۰۴ یک شاهکار بود. او دو مشکل اساسی را در علم ریاضیات حل کرد. به گفته بنسون فارب، ریاضیدان دانشگاه شیکاگو، هر یک از این راه‌حل‌ها در نوع خود خبرساز بود.

او یک بورس تحصیلی کوتاه‌مدت را به‌منظور عضویت در یک موسسه تحقیقاتی در دانشگاه پرینستون نیوجرسی، گذراند. در سال ۲۰۰۵ از سوی نشریه پاپیولار ساینس آمریکا از مریم میرزاخانی به‌عنوان یکی از ۱۰ ذهنِ جوان برگزیده و همچنین به عنوان ذهن برتر در رشته ریاضیات تجلیل شد.

زندگی نامه مریم میرزاخانی

مریم میرزاخانی تا سال ۲۰۰۸ در دانشگاه پرینستون ماند و در این مدت به درجهٔ استاد تمامی ارتقا یافت. سپس از ۱۱ شهریورماه ۱۳۸۷ (اول سپتامبر ۲۰۰۸) به دانشگاه استنفورد بازگشت و به عنوان استاد تمام در دانشگاه استنفورد كالیفرنیا شناخته شد و تا آن زمان در زمینه‌های هندسه هذلولی، توپولوژی و دینامیك به عنوان یك رهبر شناخته می‌شد.

افتخارات مریم میرزا خانی

یکی از افتخارات مریم میرزاخانی شکستن تابوهای مردسالاری در رشته‌ای مثل ریاضیات بود که باعث شد به اسطوره و نیرویی آرامش بخش برای تمام زنان و دانشمندان جوان جهان تبدیل شود. افتخارات و جوایز دیگر این بانوی بزرگ عبارتند از:

  • عضویت در آکادمی ملی علوم آمریکا در سال ۲۰۱۶
  • عضویت در فرهنگستان علوم فرانسه در سال ۲۰۱۵
  • عضویت در فرهنگستان هنر و علوم در سال ۲۰۱۷
  • مدال فیلدز سال ۲۰۱۴
  • جایزه بنیاد ریاضیات کلی در سال ۲۰۱۴
  • جایزهٔ ای‌ام‌اس بلومنتال در سال ۲۰۰۹
  • عضویت در مجمع فیلسوفان آمریکا در سال ۲۰۱۵
  • جایزه ستر از طرف انجمن ریاضی آمریکا در سال ۲۰۱۳
  • انتخاب به عنوان یکی از ده فرد مهم سال ۲۰۱۴ از سوی مجله نیچر
  • مدال طلا. المپیاد جهانی ریاضی (هنگ‌کنگ ۱۹۹۴)
  • سخنران مدعو کنگرهٔ بین‌المللی ریاضی (۲۰۱۴)
  • مدال طلا (با نمرهٔ کامل). المپیاد جهانی ریاضی (کانادا ۱۹۹۵)
  • همکار پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، تهران، ایران از ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۹

مک مولن میرزاخانی را «جاه‌طلب نترس» توصیف کرد. همکاران میرزاخانی که خود را ریاضیدان ضعیف می‌نامند، او را بلندپرواز، مصمم و نترس در برابر مشکلاتی که دیگران نمی‌توانند حل کنند، توصیف می‌کنند.

همکارانش می‌گفتند که او راه آسان را رد کرد و به‌جای آن، حل مسائل سخت را انتخاب کرد.

حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، در توصیف مریم میرزاخانی گفت: «درخشش بی‌سابقه این دانشمند خلاق و متواضع که باعث شد نام ایران در مجامع علمی جهان طنین‌انداز شود، نقطه عطفی در نشان دادن اراده بزرگ زنان و جوانان ایرانی در مسیر دستیابی به قله‌های افتخار و شکوه در عرصه‌های مختلف بین‌المللی بود.»

ازدواج مریم میرزاخانی

مریم میرزاخانی در سال ۱۳۸۴ با همسرش یان واندراک که دانشیار ریاضی دانشگاه استنفورد بود ازدواج کرد. همسر میرزاخانی اهل کشور چک است و آن‌ها صاحب یک فرزند به نام آناهیتا شدند.

درگذشت مریم میرزاخانی

در ۲۳ تیر سال ۱۳۹۶ خبر ناگوار فوت نابغه ریاضی اعلام شد و زندگینامه مریم میرزاخانی به سمت اپیزود آخر حرکت کرد. او از سال ۲۰۱۳ در حال مبارزه با سرطان سینه بود؛ این بیماری در سال ۲۰۱۶ به کبد و استخوان وی سرایت کرد و باعث شد که توانایی علمی و آموزشی خود را از دست بدهد و در اوج زندگی حرفه‌ای و در سن ۴۰ سالگی در بیمارستان استنفورد کالیفرنیا درگذشت.

متأسفانه دست تقدیر و سرنوشت، به طرز بی‌رحمانه‌ای مجال رویش و درخشش علمی و موفقیت را از این بانوی موفق گرفت.

رئیس‌جمهور استنفورد، مارک تسیر لاویین، گفت: «بااینکه مریم خیلی زود از بین ما رفت؛ اما تأثیر او بر روی هزاران زنی که به دنبال علوم و ریاضیات هستند، باقی ماند و این مسیر ادامه خواهد یافت».

خانواده مریم میرزاخانی

مریم یک نظریه‌پرداز درخشان ریاضیات و همچنین شخصی فروتن بود که افتخارات را فقط با این امید که دیگران را به ادامه‌ی راهش ترغیب کند، پذیرفت. کمک‌های او به عنوان یک دانشمند و به عنوان یک الگو، قابل‌توجه و ماندگار است. متأسفانه دانشگاه استنفورد و کل جهان او را از دست داد.

مکان‌های بسیاری در ایران به نام این نابغه‌ی ایرانی ثبت شده است تا الگویی برای همه‌ی زنان و جوانان ایران باشد.

سخن نهایی

زندگینامه مریم میرزاخانی سراسر از شکوه و تلاش است. او کسی بود که در دوران کارشناسی مسائل پیچیده دنیای ریاضی را خیلی ساده حل می‌کرد و مقالاتش در مجلات معتبر آمریکایی منتشر می‌شد.

این شخص الگویی راستین و جاودان برای زنان میهن ما است. پس ما زنان ایرانی نیز همچون مریم میرزاخانی برای رسیدن به قله‌های افتخار باوجود سنگ‌اندازی‌ها و تلاطم‌های بسیار در مسیر موفقیت، قدم برداریم تا شاید مریم میرزاخانی های دیگر باشیم و از ما نیز همچون او یاد شود.

به نظر شما برای اینکه زنان سرزمینمان مریم را الگوی خود قرار دهند، چه‌کار کنیم؟

دیدگاهتان را بنویسید