بته جقه چیست؟ 8 کاربرد انواع بته جقه برای ایرانیان

بته جقه چیست؟ 

بته جقه یکی از هنرهای زیبای ایرانی بوده که از طرح و ساختار به خصوصی برخوردار است. انواع این تصاویر از زیبایی خارق العاده‌ای برخوردار بوده و در مدل‌ها و سبک‌های مختلفی به کار می‌روند. استفاده از آن‌ها در صنایع دستی ایرانی و هنرهای اصیل کشور ما بسیار رایج و متداول است.

شما این نماد را در بسیاری از پارچه‌های سنتی ایرانی و وسایل و ظروف سنتی و اصیل مشاهده کرده‌اید. استفاده از آن در تاریخ ایران و صنایع باستانی مربوط به کشور ما نیز بسیار رایج هستند.

این طرح سنتی تصویری است که به نوعی سمبل ایرانی و ملی تبدیل شده است. از این نماد در بسیاری از وسایل و تجهیزات تولید شده در کشور ما استفاده می‌شود. برخی از مدل‌های پر تکرار این تصاویر در صنعت دستی کشور ما به شرح زیر هستند:

-مدل‌های طرح بادامی ‌که یکی از ساده‌ترین انواع این تصاویر است و به درختان سرو شباهت دارد.

-انواع این تصاویر در مدل‌های قهر و آشتی که از تکرار دو طرح بته جقه در کنار هم به وجود می‌آیند.

-نقش مادر و بچه که از تکرار دو طرح ناهمسان به وجود می‌آید. در این طراحی دو عدد از این تصاویر یکی کوچکتر از دیگری، استفاده می‌شود. این سبک طراحی سمبل باروری و زایش است.

-طرح کردستانی که از دو بته به صورت قرینه در کنار هم ایجاد می‌شود.

-طرح میری که از شمایلی مشابه با درخت کاج ایجاد می‌شود.

-طرح شاخ گوزن که از نقش‌های پیچیده‌ای به دست می‌آید.

بته جقه چیست؟

این طرح در هنر ایرانی برای ارائه مفاهیم مختلف به کار برده می‌شود که هر یک شکل خاصی از مفاهیم اخلاقی، عرفانی و معنوی هستند. به طور مثال نماد سرو سرافکنده برای مفهوم تواضع به کار برده می‌شود. این نمادهای زیبای ایرانی به عنوان سمبل مقاومت نیز به کار برده می‌شوند.

برخی از این تصاویر نیز سمبل تکامل هستند و با هدف ارائه این مضمون طراحی شده‌اند. بعضی از این طرح‌ها یادآور افسانه‌ها هستند و به همین خاطر نیز مفهوم بسیار زیبایی را در خود جای می‌دهند.

تاریخچه بته جقه

این نمادها از تاریخی وسیع در کشور ما برخوردار هستند. این هنر ساخته دسته تمدن‌های ایلامی‌ و آشوری است و به همین خاطر از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

این هنر در دوره هخامنشی نیز به کار برده شده و به همین خاطر تاریخ آن بسیار بلندتر از حد انتظار خواهد بود. برخی از تاریخ نویسان ارائه این نماد را مربوط به زمان پیش از اسلام و در زمان زرتشت می‌دانند.

بته جقه نماد چیست؟

این نماد از روایت‌های تاریخی بسیار زیادی برخوردار است و داستان سرایی‌های بسیار جالبی در رابطه با این طرح زیبا و هنری وجود دارد.

برخی از تاریخ نویسان این هنر را به دوره مزدکیان نسبت می‌دهند. خم بودن سر این نشان نماد سر افکندگی و شرمساری مزدک است و به همین خاطر نیز از جایگاه تاریخی به خصوصی برخوردار هستند. این هنر اصیل ایرانی پس از مدتی به سر تا سر جهان رسیده و این روزها در بسیاری از کشورها به کار برده می‌شود.

انواع بته جقه

این نقش هنری در مدل‌های متنوعی طراحی می‌شوند و هر یک از دیگری زیباتر هستند! برخی از آن‌ها نماد عدد 4 هستند و برخی سمبلی از داستان مرغ سر در سینه فرو برده و برخی نماد زنی هستند که چادر به سر گذاشته است.

نمادهای تجسمی ‌از گیاهان و طوطی نیز برای انواع دسته بندی‌های این تصاویر ارائه شده‌اند. اما معمولا نقش بته را به سروی خمیده تشبیه می‌کنند که حاکی از فروتنی ایران و ایرانیان است.

کاربرد بته جقه را نام ببرید

این طرح خاص کاربردهای بسیار زیادی در عرصه‌های صنعتی و تولیدی کشور ما دارد. استفاده از این طرحواره زیبا در ساخت و تولید پارچه‌های نفیس ایرانی بسیار رایج است و از انواع این طرح‌ها برای نقش‌های قالی نیز استفاده می‌شود. در ساخت و آماده‌سازی انواع کاشی نیز از این تصاویر و طرح مربوط به آن استفاده می‌کنند.

از این طرح زیبا برای پته دوزی نیز استفاده می‌شود. پته دوزی نوعی دوخت و دوز بر روی پارچه مخصوص هنر کرمان است که با نخ‌های ابریشمی و پشمی بر روی پارچه نقش و نگارهایی زیبا را پیاده‌سازی می‌کنند.

تفاوت ترمه و بته جقه

این طرح‌ها اغلب با ترمه مقایسه می‌شود. اما در واقع تفاوت‌ ترمه و بته جقه بسیار است. فرق میان این دو به ماهیت این اقلام باز می‌گردد.

در واقع ترمه یکی از پارچه‌های نفیس ایرانی است که بر روی آن از طرح‌های زیبای این نمادها در مدل‌های مختلف استفاده می‌شود. آشنایی با طرح هنری بته ترمه برای شناخت بسیاری از سنت‌های ایرانی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار خواهند بود.

به این ترتیب هر یک در عرصه‌های بسیار زیادی در کشور ما به کار برده می‌شوند. بهترین مدل‌های این نمادهای زیبا هر یک توسط مردمان پارسی زبان تولید و طراحی می‌شوند. اما از مدل‌های متنوع این نقش‌ها در تمدن عثمانی و مغول نیز استفاده شده است.

بیشتر بخوانید: هر آنچه برای خرید سنگ گرانیت به آن نیاز دارید

جمع‌بندی

بته جقه یکی از زیباترین نمادهای به کار رفته در صنایع دست ساز کشور ما به شمار می‌رود که در این مطلب اطلاعات بیشتری در خصوص آن به دست آوردید. منشا و ریشه‌های تاریخی این نماد؛ استفاده از هنر اصیل ایرانی را به شدت افزایش می‌دهد. بسیاری از هنرمندان در طراحی هر یک از سبک‌های این طرح‌ از خلاقیت خود بهره می‌برند.

انواع این نقش‌ها در ساخت تابلوهای زیبای هنری به کار برده می‌شوند و زیبایی هر یک مورد توجه مردم قرار دارد. این طرح‌ها هر روز در ساخت بسیاری از محصولات مدرن نیز به کار می‌روند. امیدواریم این مقاله چیکاد مفید واقع شده باشد.