10 باید و نباید انتخاب رشته سال 1402

باید و نباید انتخاب رشته

یکی از نکاتی که در هنگام انتخاب رشته باید در نظر بگیرید، بازار کار آن در سال‌های آتی است. ممکن است رشته‌ای اکنون پررونق باشد، اما در سال‌های بعد دچار رکود شود.

برعکس چنین مسئله‌ای نیز می‌تواند اتفاق بیفتد، یعنی بازار کار برخی از رشته‌ها در سال‌های آتی رونق می‌گیرد.

پس به‌جای اینکه موقعیت و بازار کار کنونی و گذشته رشته‌های تحصیلی را ببینید، بهتر است به آینده آن‌ها فکر کنید. انتخاب رشته و قبولی در دانشگاه، یکی از سرنوشت‌سازترین تصمیماتی است که دانش‌آموزان در زندگی خود اتخاذ می‌کنند.

بیشتر بخوانید: بهترین گرایش های رشته گردشگری

به‌همین‌دلیل است که باید با دقت و آگاهی کافی انجام شود. انتخاب رشته هوشمندانه و آگاهانه موجب می‌شود که آینده و مسیر شغلی شما مطابق با خواسته‌ها، توانایی‌ها، علایق و استعدادهایتان باشد.

به همین دلیل در این مقاله چیکاد تلاش می‌کنیم تا باید و نباید انتخاب رشته را به شما گوشزد کنیم، تا بتوانید بهترین تصمیم‌گیری را در این زمینه داشته باشید.

باید و نباید انتخاب رشته و اهمیت آن

برای انتخاب رشته لازم است که فرد اطلاعات کافی در اختیار داشته باشد. منظور از اطلاعات، دانشی است که نقش موثری در انتخاب رشته ایفا می‌کند. باید آگاه باشید که فرآیند انتخاب رشته بسیار مهم‌تر و حساس‌تر از خود کنکور است و مسیر زندگی و شغلی شما را تا حد زیادی تعیین می‌کند.

آخرین گام در مسیر ورود به دانشگاه، انتخاب رشته است. حاصل و ثمره سال‌ها تلاش و کوشش شما به آن بستگی دارد. از این رو یک انتخاب نادرست ممکن است به قیمت هدر رفتن تمام زحمات شما در این چند سال تمام شود.

از سوی دیگر یک انتخاب درست می‌تواند شما را به آرزوهایتان برساند و موجب شود که در رشته‌ای که در آن استعداد دارید و به آن علاقه‌مند هستید، قبول شوید. این اتفاق در نهایت منجر به اشتغال در زمینه مرتبط با رشته تحصیلی و رضایت و خشنودی شما خواهد شد.

یکی از نکاتی که در بایدها و نبایدهای انتخاب رشته وجود دارد این است که هر رشته منحصربه‌فرد، نه بد است و نه خوب! بلکه به توانایی‌ها و علاقه شخصی که آن را انتخاب می‌کند، بستگی دارد.

آنچه مهم است، نتیجه کار است. اگر دانش‌آموزی در یک رشته پرطرفدار قبول شود، ولی علاقه و استعداد کافی برای آن نداشته باشد، به طور حتم آینده شغلی موفقی نخواهد داشت.

مهم‌ترین سوالات برای انتخاب رشته

• به کدام رشته بیشتر از همه علاقه دارید؟
• در چه زمینه‌هایی استعداد دارید؟
• آیا شغل آینده خود را انتخاب کرده‌اید؟
• آیا مهم است که در چه رشته‌ای قبول شوید؟
• دوست دارید در دانشگاه‌های کدام شهرها دانشجو شوید؟
• چه رشته‌هایی در آینده، بازار کار پررونق‌تری برای شما دارند؟

عوامل تاثیرگذار در انتخاب رشته

ما معتقدیم که دانش‌آموزان در هنگام انتخاب رشته نباید تحت فشار قرار گیرند تا حتما رشته‌های پرطرفدار را انتخاب کنند و با زور وارد دانشگاه شوند.

بلکه از طریق بایدها و نبایدهای انتخاب رشته برای داوطلب شرایط و محدودیت‌هایی مشخص می‌شود و دانش‌آموز با توجه به آن‌ها انتخاب‌های خود را انجام می‌دهد.

شیوه‌ای که برای انتخاب رشته بکار گرفته می‌شود، بر اساس عوامل درونی و بیرونی است که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

عوامل بیرونی

برخی عوامل بیرونی در انتخاب رشته موثر هستند. این عوامل عبارتند از:

• محیط آموزشی مانند شهر و مدرسه محل تحصیل دانش‌آموز
• خانواده داوطلب
• افرادی که در زندگی دانش‌آموز نقش تاثیرگذاری دارند
• زمینه‌های شغلی
• شرایط اقتصادی جامعه
• رسانه‌های مختلف
• دوستان و هم‌سالان داوطلب

عوامل درونی

برخی عوامل درونی نیز در انتخاب رشته تاثیر می‌گذارند. این عوامل عبارتند از:

• استعدادها و توانایی‌های دانش‌آموز
• ویژگی‌های شخصیتی داوطلب
• تجربیات و اهداف داوطلب
• ارزش‌ها و اعتقادات دانش‌آموز
• خواسته‌ها و علایق فرد
• چگونگی پر کردن فرم انتخاب رشته

بایدهای انتخاب رشته

در این قسمت از بایدها و نبایدهای انتخاب رشته به بایدهای آن اشاره می‌کنیم.

• باید بدانید در هر رشته‌ای که در فرم انتخاب رشته مشخص می‌کنید، احتمال قبولی شما وجود دارد. بنابراین باید کمال دقت و تامل را برای انتخاب تک‌تک آن‌ها بکار بگیرید. تمام رشته‌هایی که انتخاب می‌کنید، اهمیت دارند. مهم نیست که جزء انتخاب‌های اول شما باشند یا آخر! زیرا بسیاری از اوقات دانش‌آموزان با تکیه بر حرف افراد غیرمتخصص به انتخاب‌های بیستم یا سی‌ام به بعد، توجهی نمی‌کنند و بدون شناخت رشته و دانشگاهی که قرار است در آن مشغول تحصیل شوند، رشته‌ها را انتخاب می‌کنند و از قضا در یکی از آن‌ها پذیرفته می‌شوند. بنابراین باید در هنگام پر کردن فرم انتخاب رشته، در مورد تک‌تک رشته‌ها و دانشگاه‌ها، اطلاعات کافی داشته باشید.
• باید دقت و توجه بیشتری در انتخاب رشته‌های روزانه به خرج دهید. زیرا درصورتی‌که در هر یک از رشته‌های دوره روزانه قبول شوید، اما از ثبت‌نام در رشته و دانشگاهی که قبول شدید، امتناع کنید، محروم خواهید شد و سال بعد نمی‌توانید رشته‌های دوره روزانه را انتخاب کنید.
• رشته‌هایی که جزء انتخاب‌های آخر شما محسوب می‌شوند، باید با دقت زیاد برگزیده شوند. زیرا اگر این انتخاب‌ها به‌درستی صورت نگیرد، احتمال عدم قبولی و یک سال پشت کنکور ماندن وجود دارد. پشت کنکور ماندن، بار روانی زیادی را به فرد وارد خواهد کرد و مشخص نیست که رتبه سال آینده شما بهتر از رتبه امسال باشد یا خیر. اما اگر رتبه خود را برای رشته‌ای که مدنظر داشتید، کافی نمی‌دانید و می‌خواهید سال آینده در کنکور شرکت کنید، حتما با یک مشاور تحصیلی مشورت کنید تا شرایط و روحیات شما را به صورت تخصصی مورد ارزیابی قرار دهد.
• درصورتی‌که رشته مورد نظر در دانشگاهی خارج از محل زندگی شماست، باید بدانید که در بهترین شرایط قرار است با سه دانشجوی دیگر هم‌خوابگاهی شوید. افرادی که هیچ شناختی از آن‌ها ندارید. البته بسیاری از دانشگاه‌ها شرایط ارائه خوابگاه را به دانشجویان سال اول ندارند و باید به فکر اجاره خانه برای دوران تحصیل خود باشید. همچنین باید بسنجید که شرایط روحی شما به‌گونه‌ای هست که آمادگی دوری از خانواده را داشته باشید یا خیر.

نباید‌های انتخاب رشته

در این بخش از بایدها و نبایدهای انتخاب رشته به نبایدهای آن می‌رسیم.

• نباید انتخاب رشته خود را به افراد غیرمتخصص و بی‌تجربه بسپارید. این روزها تبلیغات زیادی در فضای مجازی برای انتخاب رشته انجام می‌شود. اما ما در بایدها و نبایدهای انتخاب رشته به شما می‌گوییم که گول عناوینی مثل «معجزه‌گر انتخاب رشته» یا «متخصص قبولی با هر رتبه» را نخورید، زیرا همه این تبلیغات فقط به‌خاطر کسب منافع است و هیچ تضمینی برای قبولی به شما نمی‌دهد. همچنین مشاهده شده که برخی از داوطلبان کنکور، کل فرآیند انتخاب رشته خود را به والدین، خواهر یا برادر یا یکی از دوستان و نزدیکان خود می‌سپارند و خودشان هیچ نقشی در آن ندارند. چنین اقدامی کاملا اشتباه است، زیرا نتیجه انتخاب رشته قرار است مسیر زندگی و سرنوشت شما را مشخص کند.
• انتخاب رشته یا دانشگاه نباید بر اساس انتخاب رشته دوستان صمیمی‌تان باشد. درست است که ارتباط دوستی شما با آن‌ها بسیار نزدیک و قوی است، اما این دلیل نمی‌شود که مسیر زندگی و شغلی شما نیز یکی باشد. شما می‌توانید در دو رشته، دو دانشگاه و دو شهر متفاوت تحصیل کنید، اما هنوز هم دو دوست صمیمی برای یکدیگر باشید. همچنین به یاد بسپارید که بسیاری از دوستی‌های پایدار و بادوام در دوران دانشگاه شکل می‌گیرند. زیرا در این دوران افراد به رشد فکری و ذهنی کافی رسیده‌اند و بهتر می‌توانند در انتخاب دوست مناسب تصمیم‌گیری کنند.
• اولویت شما در انتخاب رشته، نباید ظاهر و نمای دانشگاه باشد. زیرا معیار مناسبی نیست و عوامل دیگری مثل رتبه علمی دانشگاه، سطح علمی اساتید، تجهیزات و امکانات آموزشی، کیفیت آموزش و امکانات رفاهی، بر نمای ساختمان‌ دانشگاه مقدم‌تر هستند و باید در هنگام انتخاب رشته در اولویت قرار گیرند.

سخن پایانی

در این مقاله به بیان باید و نباید انتخاب رشته پرداختیم. دقت کنید که رشته‌های مورد نظر خود را بر اساس اولویت در فرم انتخاب رشته وارد کنید. به دانشگاه و شهر رشته انتخابی خود دقت کنید. اطلاعات کافی در مورد تمام رشته‌های انتخابی داشته باشید.

انتخاب رشته را در شرایطی آرام و به دور از استرس و نگرانی انجام دهید. رشته‌هایی را که یقین دارید در آن ها قبول نمی‌شوید، انتخاب نکنید. و حتما با یک مشاور تحصیلی متخصص که در زمینه انتخاب رشته تجربه کافی دارد، مشورت کنید.