ملیله دوزی ساده را یادبگیرید!+انواع ملیله دوزی+تصاویر
ملیله‌دوزی ساده
ملیله دوزی ساده چیست؟ و انواع آن کدام‌اند؟ چه نکاتی را در ملیله‌دوزی باید مدنظر قرار دهیم؟بیشتر افراد با هنر ملیله‌دوزی کم‌وبیش آشنایی دارند.
اما اگر قصد شروع این کار را دارید یک‌سری نکات مهم و کلیدی در مورد این هنر وجود دارد که برای دانستن آنها و رسیدن به جواب سؤالات، خواندن این مقاله راهنمای خوبی محسوب می‌شود.
ملیله‌دوزی هنری قدیمی است که یزد، اصفهان و تهران خاستگاه آن است هنر ملیله‌دوزی جنبه تزئینی دارد.
این هنر علاوه بر جنبه تزئینی در صنعت مد و فشن نیز جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. با ما همراه شوید تا بیشتر به این هنر زیبا بپردازیم.
ملیله‌دوزی ساده چیست؟
ملیله دوزی یکی از هنرهای دستی باسابقه‌ای طولانی است که به‌صورت رودوزی بر روی انواع پارچه‌های ساده یا طرح‌دار همچون انواع ترمه‌ها و … دوخته می‌شود و زیبایی خاصی به پارچه می‌دهد.
برای انجام این هنر از ملیله‌هایی استفاده می‌شود که از مفتول‌های طلایی، نقره‌ای و آلیاژهای مختلف تشکیل شده و شکل آن به‌صورت لوله‌های دو سرباز و بدون انعطاف است که جهت ردکردن نخ و سوزن کاربرد دارد.
دوخت طرحی ساده که معمولاً شکل گل ساده با برگ را شامل می شود به کمک ملیله روی پارچه، ملیله دوزی ساده است.
قدمت ملیله‌دوزی
طبق شواهد تاریخی قدمت هنر ملیله‌دوزی به 2500 الی 3000 سال قبل می‌رسد شواهد به‌دست‌آمده از چندتکه ملیله‌دوزی در حفاری‌های ناحیه لولان که در قسمت شرق ایران کنونی است نشان می‌دهد این هنر به دوره اشکانیان می‌رسد. در این اثر نقشه یک درخت مو با شاخ‌های پیچ‌درپیچ، ملیله‌دوزی شده است.
همچنین در زمان‌های قدیم پادشاهان بسیاری برای زینت‌دادن به لباس‌های خود از ملیله‌دوزی استفاده می‌کردند که نشان از جاه و مقام آنها بود.
هنر ملیله‌دوزی پس از سیر تاریخی خود هنوز هم جایگاه خود را دررابطه‌با جنبه تزئینی حفظ کرده و بسیاری از علاقه‌مندان جهت تزئین لباس‌های مجلسی و یا انواع پارچه‌های مخملی، ترمه به‌عنوان رومیزی و … آن را به کار می‌برند؛ جهت آشنایی با وسایل موردنیاز ملیله‌دوزی با ما همراه باشید.
وسایلی که جهت ملیله دوزی ساده لازم است
- ملیله در رنگ و اندازه‌های موردنیاز
- نخ‌های معمولی یا نامرئی
- سوزن مخصوص ملیله‌دوزی
- قیچی
- پارچه کتان یا متقال
- پارچه‌ای که قرار است روی آن ملیله‌دوزی انجام شود
مراحل انجام ملیله دوزی ساده
برای انجام ملیله‌دوزی ساده رعایت 5 مرحله لازم است این مراحل عبارت‌اند از
- ابتدا پارچه کتان یا متقال را به‌اندازه پارچه‌ای که می‌خواهید روی آن کار کنید برش بزنید
- در این مرحله به‌وسیله قلم‌موی پهن به طور یکنواخت محلولی غلیظ از مخلوط آب و سریش را در سراسر پارچه مالیده و سپس پشت پارچه‌ای که قرار است کار کنید به این محلول بچسبانید و با دست روی آن را صاف کنید چند بار این کار را تکرار کنید تا صاف شده و به هم بچسبد
- پس از خشک‌شدن، نقش‌هایی را که می‌خواهید روی پارچه اصلی بکشید
- پس از انتقال طرح موردنظر روی پارچه دورتادور طرح را با ملیله‌ها به کمک نخ و سوزن تکمیل کنید
- پس از اتمام دورکاری، به‌راحتی می‌توانید قسمت داخلی طرح‌های موردنظر را کار کنید
نکته مهمی که بهتر است به آن دقت کنید استفاده از دستگاهی به‌عنوان کارگاه است. جالب است بدانید با استفاده از این دستگاه شاید در نظر اول، کار بسیار تمیز به نظر بیاید؛ اما پس از باز کردن دستگاه و بیرون آوردن پارچه، چروک و حالت کیس بودن پارچه را در اطراف قسمت کارشده مشاهده می‌کنید.
بیشتربخوانید: کاردستی بانمد را یادبگیرید!
مهم‌ترین علت برای این مسئله همان کارگاه است که با قرارگرفتن پارچه داخل آن کشش بیشتری در پارچه ایجاد می‌شود، از طرفی ملیله‌دوزی روی پارچه کشیده شده انجام می‌شود پس از باز کردن دستگاه و بیرون‌کشیدن پارچه، این کشش از بین رفته و پارچه به حالت اولیه خود برگشته در نتیجه اطراف ملیله شل و چروک می‌شود.
توصیه می‌کنیم تاحدامکان بدون استفاده از کارگاه، ملیله‌دوزی را انجام دهید. اما جنس بعضی از پارچه‌ها بسیار ضعیف بوده و کارکردن بدون کارگاه ممکن نیست در این مواقع کارگاه را خیلی سفت نبندید تا هم پارچه زیاد کشیده نشود و هم بتوانید ملیله‌دوزی را انجام دهید.
از موارد مهم دیگری که در ملیله‌دوزی مهم است شناخت انواع ملیله است برای شناخت انواع مختلف ملیله با ما باشید.
انواع ملیله
یکی از دغدغه‌های اصلی کسانی که قصد شروع هنر ملیله‌دوزی را دارند انتخاب نوع ملیله است ملیله‌ها علاوه بر شکل ظاهری آن که در ادامه می‌خوانید دارای دو نوع اصل و بدل هستند نوع اصل آن نازک‌تر بوده و دارای ضخامت کمتری است و نوع بدل آن معمولاً از جنس برنج بوده که ضخامت بیشتری هم دارد.
اما شکل ظاهری ملیله 4 نوع است که باتوجه‌به طرح موجود می‌توانید نوع مناسب را انتخاب کنید. البته این کار جنبه سلیقه‌ای نیز دارد.
در این قسمت با انواع رایج ملیله آشنا می‌شوید.
-
ملیله FGB
این نوع ملیله‌ها به دلیل کیفیت مرغوب آن از محبوب‌ترین ملیله‌های موجود هستند که دارای طیف وسیعی از تنوع رنگی هستند.
-
ملیله کامل
این نوع ملیله‌ها به‌صورت کامل و بدون شکستگی و دارای تنوع رنگی هستند.
-
ملیله شکسته
همان‌طور که از نام این ملیله مشخص است اندازه آن نصف یک ملیله کامل است.
-
ملیله پیچی چینی
شکل ظاهری این ملیله به‌گونه‌ای است که با نگاه‌کردن به آن حالت پیچی به نظر می‌آید؛ اما دارای شکلی صاف و یکدست است و این حالت پیچی مربوط به طراحی قسمت داخلی لوله ملیله است.
وجود تنوع رنگی در همه انواع ملیله‌ها سبب راحتی انتخابتان می‌شود و می‌توانید برای هر رنگ لباس و پارچه‌ای، رنگ‌های مناسبی از ملیله را تهیه کنید.
نکات مهم در مورد نگهداری پارچه‌ها و لباس‌های ملیله‌دوزی شده
پارچه‌ها یا لباس‌هایی که دارای رودوزی ملیله‌ای هستند شرایط خاصی برای نگهداری و ماندگاری بیشتر دارند که در صورت عدم رعایت این شرایط لباس یا پارچه موردنظر دوام کمتری خواهد داشت و ملیله‌های کار شده کیفیت خود را خیلی زود از دست می‌دهند.
این نکات عبارت‌اند از
- قرارندادن لباس ملیله‌دوزی شده مقابل نور آفتاب
- استفاده‌نکردن از مواد شوینده قوی و سفیدکننده‌های شیمیایی
- پیشگیری از قرارگرفتن مکرر پارچه در معرض رطوبت
- عدم استفاده از حرارت مستقیم اتو
- عدم قراردادن پارچه یا لباس روی شوفاژ یا بخاری
- پیشگیری از شست‌وشوهای مکرر
- رجوع به خشک‌شویی در مواقع لزوم
- استفاده از شوینده‌های غیر اسیدی همچون آب و صابون
نکات تکمیلی در مورد ملیله‌دوزی
ملیله‌دوزی هنری است ظریف و زیبا که باید باظرافت با آن برخورد شود از جمله نکات مهم دراین‌رابطه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد
- ملیله دارای خاصیت انعطاف‌پذیری نبوده و بر اثر کشش از فرم خارج می‌شود؛ بنابراین نباید پارچه کارشده با ملیله را کشید چرا که این کار سبب می‌شود پارچه اندازه و حالت اولیه خود را ازدست‌داده و کیس و چروک شود که بازگشت به حالت اولیه سخت و در برخی موارد غیرممکن خواهد بود
- دقت کنید پارچه‌ای را انتخاب کنید که استحکام و ضخامت خوبی داشته باشد. پارچه‌های جنس مخمل و ترمه بسیار مناسب خواهند بود. ملیله‌دوزی روی پارچه‌های ضعیف سبب سنگینی شده و پارچه‌ها زودتر شل شده در نتیجه حالت اولیه خود را از دست می‌دهد.
جمع‌بندی
در این مقاله هنر ملیله دوزی ساده را موردتوجه قرار دادیم. چنانچه این هنر را دنبال می‌کنید امیدواریم با خواندن این مطالب نکات تکمیلی در مورد افزایش ماندگاری پارچه‌های کار شده را رعایت کرده و از عواملی که باعث کاهش دوام ملیله‌های کارشده می‌شود پیشگیری کنید.
همچنین نکته مهم در مورداستفاده نکردن از کارگاه را به یاد داشته باشید مگر در موارد استثنایی آن هم با رعایت اصولی که گفته شد.
