بازاریابی چیست؟+بررسی بازاریابی آپدیت 2023

بازاریابی چیست؟

بازاریابی چیست؟ و چه کاربردی دارد؟ انواع بازاریابی کدام‌اند و چه تفاوت‌هایی باهم دارند؟

اگر به دنبال تعریفی واحد از بازاریابی (مارکتینگ) هستید باید بگوییم که تعاریف متفاوتی برای این مفهوم طی دوران مختلف وجود دارد؛ اما در حالت کلی می‌توان گفت بازاریابی (مارکتینگ) روش‌های برقراری ارتباط با مشتریان یا مخاطبان در زمان و مکان مناسب است.

به‌عبارت‌دیگر مارکتینگ پروسه‌ای است که طی آن مشاغل و حرفه‌ها به معرفی محصولات، خدمات و سرویس‌های خود با روش‌های شناخته شده و اصولی می‌پردازند.

در این مقاله در نظر داریم به مفهوم بازاریابی، انواع آن، تفاوت آنها و مراحل اجرای مارکتینگ بپردازیم. جهت اطلاع از سیر مارکتینگ و رسیدن به پاسخ سؤال‌ها، این صفحه را تا انتها بخوانید.

تعریف بازاریابی

نظریه‌پردازان و مدیران بازاریابی تعاریف بسیار زیاد و متنوعی از مفهوم بازاریابی از آغاز پیدایش این مفهوم (اوایل قرن بیستم) تا اکنون ارائه کرده‌اند.

پیشنهاد دوره آموزشی: دوره هک رشد فروش 

بیشتر چنین به نظر می‌رسد تنوع زیاد تعاریف، ناشی از سیر تکاملی مارکتینگ بوده و تحولات گسترده در روش‌های علمی و عملی بازاریابی سبب تعاریف گوناگون بوده است.

عده‌ای بازاریابی را تلفیق علم و هنر با چاشنی خلاقیت تعریف می‌کنند.

یکی دیگر از نظرگاه‌های جالب‌توجه این است که نقطه آغاز و پایان هر کسب‌وکاری بازاریابی است. برخلاف تصور اشتباه برخی افراد که بازاریابی را در مرحله اقدام به فروش محصول یا ارائه خدمات در نظر می‌گیرند.

در نگاهی وسیع‌تر حتی بازاریابی مرحله قبل از شروع کسب‌وکار را شامل می‌شود که در برگیرنده ایده‌ها است،.

اشاره به تعاریف مختلف مارکتینگ خارج از زمان این مقاله است؛ بنابراین سعی کردیم تعریفی که مدرن‌تر و جامع‌تر بوده و اکثر عوامل مربوط به مارکتینگ را شامل می‌شود، برایتان آماده کنیم.

مفهوم بازاریابی توسط انجمن بازاریان آمریکا، چنین تعریف شده است: «بازاریابی فعالیت‌ها و فرایندهایی است که به خلق، ارتباط، تحویل و تبادل پیشنهادها مربوط است. مبادله‌هایی که برای مشتریان، کارفرما، شرکا و در مقیاس بزرگ‌تر برای جامعه ارزشمند محسوب می‌شود».

همان‌طور که در تعاریف مختلف مشاهده می‌کنید مارکتینگ، پروسه‌ای جهت معرفی خدمات و محصولات به مخاطبان بازار هدف با ابزارها و روش‌های مخصوص است.

کسب‌وکارهای مختلف، از روش‌های مختلف بازاریابی برای رسیدن به اهداف خود استفاده می‌کنند. واضح است استفاده از یک شیوه بازاریابی برای رسیدن به اهداف مختلف جوابگو نخواهد بود؛ بنابراین انواع مختلف بازاریابی به‌مرورزمان شکل گرفتند. در این قسمت انواع بازاریابی پیشرفته را می‌خوانید.

انواع بازاریابی

شاید تعجب کنید که نزدیک 200 نوع بازاریابی برای رسیدن به اهداف مختلف در اقصی‌نقاط جهان وجود دارد و مورداستفاده صاحبان کسب‌وکار قرار می‌گیرد؛ اما در یک دسته‌بندی کلی می‌توان بازاریابی را به 2 دسته بازاریابی سنتی و بازاریابی دیجیتال تقسیم کرد.

هر دو نوع بازاریابی دارای انواع مختلفی هستند، معمولاً انتخاب نوع بازاریابی را مدیران شرکت‌ها باتوجه‌به نوع فعالیت و اهدافی که دنبال می‌کنند، تشخیص داده و مورداستفاده قرار می‌دهند.

• بازاریابی سنتی

این نوع بازاریابی شامل استراتژی‌ها و شیوه‌هایی است که قبل از ظهور اینترنت و ابزارهای مربوط به آن جهت رونق مشاغل مورداستفاده صاحبان حرفه‌های مختلف قرار می‌گرفت؛ به عبارتی نوعی از بازاریابی آفلاین است که در آن از تبلیغات بیلبورد، روزنامه، رادیو، کاتالوگ و … برای رساندن پیام به مشتری استفاده می‌شود.

اما ظهور اینترنت و تجارت الکترونیک تأثیر چشمگیری در حوزه بازاریابی داشته است که سبب شد بازاریابی دیجیتالی شکل‌گرفته و گسترش پیدا کند.

• بازاریابی دیجیتال

در بازاریابی دیجیتال به‌کارگیری تجهیزات دیجیتال مثل موبایل، تبلت، رایانه و بیلبوردهای دیجیتالی تحولی عظیم در این علم را به همراه داشت مشاغل، برای مطلع کردن مشتریان و شرکای تجاری در مورد کالا و خدمات به استفاده هر چه بیشتر از روش‌های دیجیتال مارکتینگ روی آوردند.

بازاریابی موتورهای جستجو، بازاریابی شبکه‌های اجتماعی و … نمونه‌هایی از بازاریابی به روش مدرن هستند.

بازاریابی دیجیتال چیست؟

بازاریابی در طول دوران خود، 2 بار دستخوش تحولات پایه‌ای و اساسی شده است یک‌بار با ظهور انقلاب صنعتی و بار دوم با ظهور علم فناوری در عرصه تجارت که در نهایت، منجر به شکل‌گیری مفهوم دیجیتال مارکتینگ شده است.

دیجیتال مارکتینگ به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های علم بازاریابی برای پیشبرد فعالیت‌ها بر اساس اصول و قواعد بازاریابی بنا شده است طوری که در اغلب شرکت‌ها و سازمان‌ها، از دیجیتال مارکتینگ به‌عنوان روشی واقعاً مؤثر برای تعامل و فروش آنلاین استفاده می‌شود.

بازاریابی دیجیتال شامل تمام فعالیت‌هایی می‌شود که از طریق اینترنت صورت می‌گیرد، مشاغل از کانال‌های دیجیتالی مثل موتورهای جستجو، شبکه‌های اجتماعی و سایر راه‌های ارتباطی آنلاین جهت برقراری ارتباط با مشتریان فعلی و احتمالی خود استفاده می‌کنند؛ اشکال بازاریابی تحت تأثیر تحولاتی که خواندید، به وجود آمدند؛ اما بازاریابی مدرن چه تفاوتی با بازاریابی سنتی دارد؟ در ادامه به این تفاوت می‌پردازیم.

تفاوت بازاریابی دیجیتال و بازاریابی سنتی

تا اینجا با مفهوم بازاریابی، انواع آن و دیجیتال مارکتینگ آشنا شدید. باوجوداینکه برخی از کسب‌وکارها هنوز هم به شکل سنتی فعالیت کرده و بازدهی دارند؛ اما نیاز است تغییراتی را از شیوه سنتی به دیجیتالی، انجام دهند. ایجاد این تغییرات برای حفظ، دوام و گسترش کسب‌وکارها بسیار حیاتی و مهم است.

البته ناگفته نماند استفاده از روش‌های دیجیتال مارکتینگ تا پیش از پاندمی کرونا بین مشاغل کم‌وبیش وجود داشت؛ اما با شروع پاندمی طی چند سال اخیر، شاهد استفاده روزافزون حرفه‌ها از نوع بازاریابی دیجیتال هستیم.

بازاریابی سنتی و دیجیتالی تفاوت‌هایی باهم دارند در بازاریابی سنتی معمولاً فرایندهای مرتبط به‌صورت فیزیکی و حضوری انجام می‌گیرد.

تبلیغات برند قبل از ظهور اینترنت معمولاً به کمک کانال‌های آفلاین همچون تبلیغ به‌صورت چاپی، بیلبوردها، ارتباط تلفنی با مشتریان، تبلیغات رادیویی – رسانه‌ای آفلاین و … انجام می‌گرفت؛ اما با پیدایش اینترنت تحولی عظیم در روند فعالیت‌های مرتبط با بازاریابی شکل گرفت.

بیشتربخوانید: دوره شکار پروژه های دیجیتال مارکتینگ

به این معنی که نقطه مقابل بازاریابی سنتی که دیجیتال مارکتینگ است اکثر فعالیت‌های بازاریابی را به‌صورت اینترنتی و از طریق کانال‌های آنلاین انجام می‌دهد.

برای مشخص‌شدن وجه تمایز دو شکل بازاریابی بهتر است چند نمونه از این تفاوت را بخوانید.

• در بازاریابی دیجیتال مشتریان بیشترین اهمیت را دارند، در واقع تحلیل رفتار مشتریان در راستای انتشار تبلیغات مطابق با آن یا ارائه خدمات و محصول طبق آن است این کار سبب می شود مشاغل بازدهی بیشتر به دست آورند. درصورتی‌که بازاریابی سنتی محدود به حضور لحظه‌ای مشتری و انجام خرید است.
• صاحبان کسب‌وکار در بازاریابی اینترنتی فعالیت‌های خود را بر مبنای تکنیک‌ها و روش‌های علمی، سنجه‌ها و میزان‌ها انجام می‌دهند؛ اما در بازاریابی سنتی تحلیل‌ها دقیق و علمی نبوده و تنها بر مبنای رفتار ظاهری و آنی مشتری است.
• بازاریابی مدرن بر مبنای شکل‌گیری بر بستر اینترنت سبب دسترسی گسترده صاحبان کسب‌وکار به انواع مشتریان در سراسر دنیا شده است؛ اما در شکل سنتی آن محدودیت زمانی، جغرافیایی و خیلی چیزهای دیگر مانع بزرگی محسوب می‌شوند.
• تبلیغات در نوع سنتی مستلزم صرف هزینه‌های گزاف در تلویزیون و بیلبورد و … است؛ اما در نوع اینترنتی با صرف هزینه‌های بسیار پایین‌تر می‌توان کمپین‌های موفقی را اجرا کرد.
• تبلیغات بازاریابی سنتی یک‌طرفه و برون‌گرا بوده، اما در بازاریابی مدرن بازاریابی درون‌گرا و بدون تحمیل مستقیم به مشتری امکان‌پذیر است.

تفاوت‌های بازاریابی سنتی و دیجیتال به‌روشنی نشان از تأثیر و اهمیت بسیار زیاد دیجیتال مارکتینگ در موفقیت اغلب کسب‌وکارها دارد. استقبال صاحبان کسب‌وکارها و گرایش روزافزون آنها به سمت دیجیتالی کردن حرفه‌هایشان مهر تأیید بر آن است؛ اما موفقیت در استفاده از تکنیک‌های بازاریابی دیجیتال مستلزم اجرای اصولی مراحل بازاریابی است.

مراحل اجرای بازاریابی

اجرای اصولی مراحل بازاریابی باعث می‌شود در افزایش فروش محصول یا ارائه خدمات موفق عمل کرده و به‌صورت مؤثر به هدف نهایی برسید. این مراحل در هر کسب‌وکاری متفاوت از کسب‌وکارهای دیگری است؛ اما برخی از اصول همچون موارد زیر در اکثریت کسب‌وکارها ثابت هستند.

• مشخص‌کردن هدف

مشخص‌کردن هدف از مراحل اساسی شروع بازاریابی در یک کسب‌وکار است. با مشخص‌شدن هدف قادر خواهید بود مسیر رسیدن به هدف نهایی و در پی آن برنامه‌ریزی‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت را انجام دهید.

• اولویت‌بندی

اولویت‌بندی از دیگر مراحل ثابت اجرای بازاریابی اغلب کسب‌وکارها است. صاحبان مشاغل با لیست‌کردن اولویت‌ها در واقع ترتیب‌بندی برنامه‌ها و کارها را برای رسیدن به هدف اصلی مشخص می‌کنند.

• نیاز بازار

تشخیص نیاز اصلی بازار سبب می‌شود محصول یا خدماتی که ارائه می‌دهید دقیقاً منطبق بر نیاز بازار هدف بوده و در ادامه رضایت خاطر مخاطبان هدف را جلب کند.

اشتباه در این مسیر می‌تواند موجب هدررفت سرمایه‌های ارزشمند زمانی و مالی شود.

• تیم‌سازی

تیم‌سازی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین مراحل اجرای بازاریابی است. داشتن تیم بازاریاب موفق نیازمند جذب نیروهای توانمند و ماهر است که عامل اصلی پیشی‌گرفتن از سایر رقبا محسوب می‌شود. جذب کارشناس سئو، تحلیل‌گر داده، مدیریت روابط، مدیر شبکه‌های اجتماعی و … باتوجه‌به نوع فعالیت شما مشخص می‌شوند.

• کانال‌های بازاریابی مناسب

تشخیص کانال بازاریابی مناسب سبب می‌شود تیم مارکتینگ به‌صورت کارآمدتر عمل کنند. کانال‌های بازاریابی بسیار زیادی وجود دارند که بسته به نوع فعالیتتان و اهدافی که دارید می‌توانید نوع مناسب آن را انتخاب کنید. میزان بودجه به طور شفاف در انتخاب نوع مارکتینگ تأثیرگذار است.

• شناسایی بازارهای هدف

از مهم‌ترین گام‌ها در توسعه کسب‌وکار شناسایی بازار هدف است. درک بازار هدف بسیار مهم است. اهمیت این امر زمانی بیشتر می‌شود که روی تبلیغات تمرکز کنید چرا که تبلیغ محصول برای عموم جامعه هزینه بر و بی‌نتیجه خواهد بود.

سخن نهایی

با خواندن این مقاله انتظار داریم دیدی کلی از مفهوم بازاریابی، انواع آن، منشأ بازاریابی دیجیتال و اهمیت این نوع مارکتینگ، همچنین مراحل اجرای آن به دست آورید.

گسترش فزاینده استقبال از بازاریابی دیجیتال سبب اهمیت روزافزون آن و توجه ویژه سایر مشاغل به آن شده است.